Page 7 - ZU 95

Aktualności

Renta rodzinna, gdy alimenty płacono na mocy ugody
pozasądowej lub umowy

Prawo do renty rodzinnej ma małżonek, który spełni warunki określone w ustawie emerytal-
nej oraz wykaże, że prawo do alimentów było ustalone także na mocy ugody pozasądowej,
a nawet nieformalnej umowy, zawartej przed wejściem w życie wyroku Trybunału Konstytu-
cyjnego z 12 maja 2014 r. Tak wynika z wyroku Sądu Najwyższego z 18 grudnia 2014 r.

Stan faktyczny nych. Zgodnie z tym przepisem małżonka
Elżbieta T. zawarła w 1976 roku związek rozwiedziona lub wdowa, która do dnia
małżeński. Małżeństwo to jednak po ponad śmierci męża nie pozostawała z nim we
25 latach zaczęło się rozpadać. Już w maju wspólności małżeńskiej, ma prawo do renty
2002 roku ze swoim mężem zawarła ugodę, rodzinnej, jeżeli oprócz spełnienia warun-
na mocy której zobowiązał się on do comie- ków określonych w ust. 1 lub 2, tj.:
sięcznego płacenia należności alimentacyj- 1) w chwili śmierci męża osiągnęła wiek 50
nych w kwocie 200 zł. lat lub była niezdolna do pracy albo
2) wychowuje co najmniej jedno z dzie-
Do rozwodu ostatecznie doszło w 2009 roku, ci, wnuków lub rodzeństwa upraw-
bez orzekania o winie którejkolwiek ze stron. nione do renty rodzinnej po zmarłym
Sąd rodzinny też nie ustalił obowiązków ali- mężu, które nie osiągnęło 16 lat, a jeżeli
mentacyjnych, ale – mimo braku konkret- kształci się w szkole – 18 lat, lub jeżeli
nych ustaleń – były mąż Elżbiety T. nadal sprawuje pieczę nad dzieckiem całko-
wypłacał na jej rzecz ustalone w 2002 roku wicie niezdolnym do pracy oraz do sa-
ugodą 200 zł miesięcznie. modzielnej egzystencji lub całkowicie
niezdolnym do pracy, uprawnionym do
Gdy były mąż Elżbiety T. zmarł, kobieta renty rodzinnej,
wystąpiła do ZUS o rentę rodzinną na pod- miała w dniu śmierci męża prawo do ali-
stawie art. 70 ust. 3 ustawy o emeryturach mentów z jego strony, ustalone wyrokiem
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecz- lub ugodą sądową.

Wnioski z orzeczenia

Obecne uregulowania prawne, po wydaniu przez Trybunał Konstytucyjny wyroku z marca 2014 roku
wskazanego przez Sąd Najwyższy w uzasadnieniu, dopuszczają możliwość uzyskania renty rodzinnej,
gdy jedno z rozwiedzionych małżonków po śmierci drugiego wykaże, że zmarły łożył na jej/jego utrzy-
manie kwoty ustalone pozasądowo (ugodą lub umową). Ugoda taka lub umowa mogła być zawarta
jeszcze przed wydaniem wspomnianego wyroku przez TK i nie uchybia to prawu drugiego małżonka do
renty rodzinnej. Renta rodzinna (jeżeli wcześniej wniosek nie został prawomocnie odrzucony lub od-
dalony przez ZUS lub sąd, gdyż to wymagałoby złożenia wniosku o wznowienie postępowania w spra-
wie) w takich przypadkach powinna być przyznana, ponieważ prawo do renty rodzinnej jako takie nie
podlega przedawnieniu. Jest to więc prawo osobiste ściśle związane z osobą wnioskodawcy. Zatem
złożenie, nawet po kilku latach, wniosku o rentę, przy spełnieniu warunków z art. 70 ustawy emerytal-
nej (zmodyfikowanych odpowiednio przez TK) nie może spowodować odmowy przyznania prawa do
tego świadczenia przez ZUS.

5
Luty 2015 Zadaj pytanie: serwis_zus@wip.pl