Page 11 - NU 120

Pytania Czytelników/Świadczenia

Zasiłki

Zasiłek pogrzebowy dla pracodawcy

Pytanie: Dnia 15 grudnia zmarł nasz pracownik. Był samotny, nie miał żadnych Podział zasiłku
krewnych. Dowiedzieliśmy się, że przed śmiercią wyraził zgodę na naukowe wyko- Zgodnie z art. 77 ust. 3 ustawy emerytalnej
rzystanie swego ciała. Ponieważ pochówek będzie w tym przypadku prawdopodob- w przypadku poniesienia kosztów pogrzebu
nie symboliczny, czy przysługuje pracodawcy zasiłek pogrzebowy? przez więcej niż jedną osobę lub pracodawcę,
Odpowiedź: Zasiłek pogrzebowy przysługuje osobie, która pokryła koszty pogrze- dom pomocy społecznej, gminę, powiat, osobę
prawną Kościoła lub związku wyznaniowego
bu. Przepisy art. 78 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Fundu- – kwota zasiłku należy się każdemu z pod-
szu Ubezpieczeń Społecznych, zwanej ustawą emerytalną, wskazują, iż przysługu- miotów proporcjonalnie do poniesionych
je on także pracodawcy, jeżeli pokrył owe koszty. kosztów pogrzebu. W przypadku zatem
poniesienia kosztów pogrzebu przez większą
W razie poniesienia kosztów pogrzebu przez Trudno wymagać od rodziny zmarłego, żeby liczbę osób/podmiotów należy zsumować
więcej niż jedną osobę lub podmiot będący czekała na możliwość pogrzebu szczątków poniesione koszty i ustalić proporcje, w jakich
pracodawcą, domem pomocy społecznej, zmarłego i jego »formalne« pożegnanie, aż każda z osób/podmiotów pokryła owe koszty.
gminą, powiatem, osobą prawną Kościoła placówka naukowa uzna, że zwłoki zostały
lub związku wyznaniowego – zasiłek pogrze- już wykorzystane i mogą zostać zwrócone”. Wypłata
bowy ulega podziałowi między te osoby lub Aby ZUS wypłacił zasiłek pogrzebowy,
podmioty proporcjonalnie do poniesionych Co zalicza się do kosztów konieczne jest złożenie wniosku (formularz
kosztów pogrzebu. pogrzebu ZUS Z-12). Na formularzu tym należy m.in.
Oznacza to tym samym, że jeżeli pracodawca Warto zaznaczyć, że w prawie cywilnym złożyć oświadczenie o tym, czy wnioskodawca
pokrył koszty pogrzebu swojego pracownika przyjmuje się, że koszty pogrzebu powinny pokrył koszty pogrzebu w całości, czy też
w całości lub w części – może domagać się uwzględniać wysokość typowych wydatków w części – a jeżeli w części, to wskazanie
zasiłku pogrzebowego. z tego tytułu, zważywszy na środowisko, innych osób, które pokryły pozostałe koszty.
Zasiłek pogrzebowy zgodnie z art. 80 ustawy tradycje i zwyczaje lokalne (zob. wyrok Do wypełnionego formularza należy dołączyć
emerytalnej przysługuje w wysokości 4.000 zł. SN z 25 lipca 1967 r., sygn. akt I CR 81/67, skrócony odpis aktu zgonu, a także oryginały
W przypadku jednak poniesienia wydatków opubl. w OSNCP 1968/3/48). Do kosztów rachunków poniesionych kosztów pogrzebu,
przez pracodawcę zasiłek pogrzebowy przy- pogrzebu zalicza się także umiarkowany a jeżeli oryginały zostały złożone w banku –
sługuje w wysokości udokumentowanych wydatek poniesiony na zakup niezbędnej kopie rachunków potwierdzone przez bank.
kosztów pogrzebu (nie wyższej niż 4.000 zł). odzieży żałobnej, której noszenie zarówno Co bardzo istotne – każda osoba lub podmiot
w czasie pogrzebu, jak i przez dłuższy czas ubiegający się o wypłatę zasiłku pogrzebowego
Brak definicji pogrzebu po zgonie osoby bliskiej jest zwyczajowo (jego części) wypełnia odrębny wniosek.
Pojęcie pogrzebu nie jest jednoznaczne. przyjęte w wielu środowiskach w naszym
Terminu tego nie zdefniowano w ustawie społeczeństwie (zob. wyrok SN z 7 mar- Termin na zgłoszenie wniosku
emerytalnej ani w ustawie z 31 stycznia ca 1969 r., sygn. akt II PR 641/68, opubl. Zgodnie z art. 81 ustawy emerytalnej prawo do
1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmar- w OSNCP 1970/2/33). SN w uchwale z 2 zasiłku pogrzebowego wygasa w razie niezgło-
łych. Problem ten był przedmiotem ana- lutego 2011 r. (sygn. akt I UZP 5/10, opubl. szenia wniosku o jego przyznanie w okresie
lizy przez Sąd Najwyższy w uchwale z 2 w OSNP 2011/13-14/186) wskazał, iż celem 12 miesięcy od dnia śmierci osoby, po której
lutego 2011 r. (sygn. akt I UZP 5/10, opubl. wypłaty zasiłku pogrzebowego jest pokrycie zasiłek przysługuje. Wyjątkiem jest sytuacja,
w OSNP 2011/13-14/186). W uchwale tej kosztów „pożegnania” zmarłego w sposób jeżeli w terminie tym zgłoszenie nie było możliwe
stwierdzono, że „w obowiązujących przepi- zwyczajowo przyjęty. Może on obejmo- z uwagi na późniejsze odnalezienie zwłok lub
sach nie brak przesłanek, które pozwalałyby wać również koszty pomnika czy ceremonii zidentyfkowanie osoby zmarłej albo z innych
w świetle ustawy o cmentarzach uznać za pogrzebowej. Nie należy więc utożsamiać przyczyn całkowicie niezależnych od osoby
dopuszczalne przeprowadzenie tzw. pogrze- pogrzebu wyłącznie z aktem złożenia ciała uprawnionej. W takim przypadku prawo do
bu symbolicznego. Chodzi tu o sytuacje albo szczątków, ale z przeprowadzeniem zasiłku pogrzebowego wygasa po upływie
wyraźnie uregulowane prawnie, gdy zostało zwyczajowo przyjętych, w danej kulturze, 12 miesięcy od dnia pogrzebu. Prawo wygasa,
wydane orzeczenie o uznaniu za zmarłego obrzędów związanych ze śmiercią i pożeg- a zatem nie można go skutecznie dochodzić.
lub stwierdzające zgon i gdy mimo braku naniem osoby zmarłej. Termin uważa się za zachowany, jeżeli przed
ciała, uzasadnione jest przeprowadzenie jego upływem pismo zawierające wniosek
uroczystości żegnających i upamiętniających W ażne zostało m.in. nadane w polskiej placówce
zmarłego. Tę samą regułę należałoby również pocztowej operatora publicznego (do liczenia
zastosować w przypadku przekazania zwłok Koszty symbolicznego upamiętnienia osoby terminów stosuje się przepisy k.p.a.).
na cele naukowe. Czas wykorzystywania zmarłej, która pisemnym oświadczeniem
naukowego ciała może być bowiem różny. wyraziła wolę przekazania swoich zwłok PODSTAWA PRAWNA:
Powoduje to, że nawet gdy teoretycznie moż- publicznej uczelni medycznej do celów art. 77–81 ustawy z 17 grudnia 1998 r.
liwe wydawałoby się oczekiwanie na zwrot naukowych, są kosztami pogrzebu o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpie-
ciała albo jego szczątków bądź zorganizowanie w rozumieniu art. 78 ustawy emerytalnej czeń Społecznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2013 r.
wspólnego pochówku z jednostką naukową, i uzasadniają roszczenie o zasiłek poz. 1440 ze zm.),
względy związane z faktem śmierci osoby, pogrzebowy, o którym mowa w art. 77 ustawa z 31 stycznia 1959 r. o cmentarzach
pożegnaniem zmarłego i jego upamiętnie- ust. 1 tej ustawy. i chowaniu zmarłych (tekst jedn.: Dz.U. z 2011 r.
niem uzasadniają – biorąc pod uwagę zasady Zdaniem ZUS do takich kosztów nie można nr 118, poz. 687 ze zm.).
współżycia społecznego, zwyczaj i kulturę zaliczać zorganizowania stypy, a także
danego kraju – zorganizowanie pogrzebu wydatków, które nie były poniesione „ y dr Wojciech Ostaszewski
symbolicznego niezwłocznie po śmierci. bezpośrednio na pochówek – np. nagrobek. asystent sędziego Sądu Najwyższego

NUMERY ARCHIWALNE: WWW.ZESZYTYUS.WIP.PL 11 |22 STYCZNIA 2015 r. ZESZYTY UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH